به نقل از «الف»

راه نجات از کج‌اندیشی‌ها درباره عاشورا چیست؟!

تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۶۸۳۱۱

برای درک بهتر واقعه عاشورا و کاربست خوب معارف آن چه مؤلفه هایی را باید در نظر گرفت؟

باید به این نکته توجه کرد که اولاً واقعه  عاشورا یک اتفاق چند بُعدی است و نباید به آن «تک‌مؤلفه‌ای» یا «تک‌بُعدی» نگریست. بعضی فقط با عاشورا مواجهه احساسی دارند، عده ای تنها مواجهه عقلی را برمی‌گزینند و برخی هم صرفا رویکرد فقهی به عاشورا و عاشورائیات را می‌پذیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس در وهله اول باید توجه داشت که عاشورا موضوعی ذومراتب است که هر بخش در جایگاه خود ارزش و اهمیت دارد و این چندگانگی اصلا قرار نیست همدیگر را نفی یا طرد کنند. 

نکته بعدی که باید بدان توجه نمود این است که عاشورا توسط یک «امام» رخ داد. حسین‌بن‌علی علیه السلام یک چریک و انقلابی نبود که کاری بر ضد حاکمیت وقت که سلطنت اموی باشد، انجام بدهد و صرفا دنبال قدرت سیاسی باشد و تمام؛ نه! حسین‌بن‌علی امام و حجت معصوم خداوند است و از آن‌جا که قول و فعل و به طور کلی رفتار معصوم «حجت» است و باید بدان به دیده درس گرفتن نگریست، نگاه ما به عاشورا باید الهام‌بخش باشد. یعنی عاشورا، یک برهه‌ای از تاریخ نبود که یک زمانی اتفاق افتاده و تمام شده، بلکه واقعه کربلا باید برای ما از نظرگاه «تعلیم» و «آموختن» موضوعیت پیدا کند. 

البته همین جا هم این آفت وجود دارد که هرکس بر اساس نیازهای کوتاه مدت خود و مخاطب دست به تحریف تاریخ عاشورا بزند که بحث دیگری دارد.

کج اندیشی در مورد عاشورا 
به نظر می‌رسد برداشت‌های خلاف واقع از عاشورا از همان زمان وقوع حادثه شروع شده و
عمری دراز دارد و عده‌ای با انگیزه و اهداف خاصی این انگاره‌های خلاف واقع را بسط و گسترش دادند. مثلا از همان ابتدا یزید، با تفسیری خاص از عاشورا ابن‌زیاد را مقصر معرفی می‌کرد تا بلکه لکه ننگ قتل پسر رسول‌خدا را از دامان خود پاک کند. 

سو برداشت‌های عاشورایی بزرگ‌ترین ضربه‌ای که عوام و خواص زد این بود که مانع شد تا بهره لازم و حظ حقیقی از معارف عاشورایی اخذ شود. تحریف چنین خاصیتی دارد که حقیقت را منکر نمی‌شود اما آن را طوری القا و بیان می‌کند که با اصالت آن ماجرا فرسنگ‌ها فاصله دارد و همین موضوع موجب برداشت‌های غیر حقیقی می‌شود، حال اگر این موضوع، مربوط به حوزه دین و شخصیت دینی باشد آسیب تحریف دوچندان خواهد شد. 

مهم ترین مصادیق برداشت های غلط از واقعه عاشورا
مصادیق برداشت های غلط از واقعه عاشورا بسیار زیاد است، از غلو در بیان تاریخ  و شهادت امام حسین گرفته که در آثار برخی شخصیت‌های شیعی منعکس شده، تا برخی تحلیل‌های مقطعی و متأثر از شرایط و جو حاکم، همگی مصادیق تحریفات و برداشت‌های غلط عاشورایی است. به طور مثال یکی از کج‌اندیشی‌های مربوط به عاشورا همین است که عده‌ای امر به معروف و نهی از منکر را که یک نهاد بزرگ و اساسی در اسلام است و دایره وسیعی را در بر می‌گیرد، تبدیل به پیگیری صرفا برخی از فروعات کنیم و امام حسین را خرج آن نماییم.

برای درمان این مسأله در وهله اول باید توجه‌ داد افراد را به مطالعه آثار تحقیقی که درمورد عاشورا و حرکت امام حسین صورت گرفته است. باید در کتب پژوهشی در این باره به دقت نظر نگریست و در آن‌ها تأمل کرد. در کنار عزای حسین که فضل است و رمز ماندگاری مجالس محرم همین اشک و بکاست، باید رجوع و نگاه به عاشوراپژوهی‌های صورت گرفته نیز باشد تا بتوان اغلاط و تحریفات در این حوزه را شناسایی کرد تا سره از ناسره مشخص شود. فهم روضه‌های غلط و بی‌پشتوانه، منبر‌های غلو‌آمیز، تحلیل‌های بی اساس همگی در گرو رفتن به سمت شعور حسینی است. 

همانطور که در ابتدا گفته شد، اگر عاشورا به‌سان یک مکتب باشد، باید این تعلّم و یادگرفتن‌ها بر موازین علمی و صحیح باشد و این امر تنها از طریق روشنگری‌های تاریخ‌پژوهان و دانشمندان حوزه مربوطه صورت خواهد گرفت.

باید در مجالس علمای محقق و کارکرده در حوزه دین و دین شناسی و عاشورا پژوهان برجسته شرکت نمود و بهره برد.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۶۸۳۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام جمعه قم: در اسرائیل تظاهر کنندگان شعار دادند ما را از دست نتانیاهو نجات دهید

آیت الله سید محمد سعیدی اظهار داشت: اقدام دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا و اروپا یادآورد تدبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی است که در سال‌های اخیر برای جوانان آمریکا و اروپا دو نامه نوشتند و در این نامه‌ها در برقراری تعامل فرهنگی مخاطب خود را جوانان قرار دادند و تلاش شد تا راهبرد بیداری در غرب پدید آید.

به گزارش مهر، وی گفت: استکبار جهانی و دشمنان بشریت همواره در برابر بیداری ملت‌ها احساس خطر می‌کنند و هر جریانی که برابر آنان قد علم کند، نظام مستکبر بدنبال خاموش کردن آن است.

سعیدی در خطبه‌های نماز جمعه این هفته قم که در مصلای قدس این شهر برگزار شد گفت: در روز شهادت امام صادق علیه‌السلام رژیم شاه به مدرسه فیضیه حمله کردند و طلاب و مردمی که در این مراسم حضور یافته بودند را مورد شتم و ضرب قرار دادند و شماری را نیز به شهادت رساندند.

امام جمعه قم با تسلیت شهادت صادق آل محمد (ص) بیان کرد: باید بدانیم علت تمام مصیبت‌هایی که در حق اهل بیت علیهم السلام روا داشته شده چه بوده که امام باقر علیه السلام فرمود هر کسی ستم‌های ناروایی که بر ما اهل بیت علیهم السلام روا داشته نشناسد با کسانی که این کار‌ها را انجام دادند شریک است.

آیت الله سعیدی گفت: ائمه معصومین علیهم السلام در طول امامت خود بدنبال حاکمیت الهی بودند و حاکمان زمان می‌دانست که امام صادق علیه السلام داعیه امامت دارد و درسی که ما باید در این عرصه بگیریم پیروی از سیره اهل بیت علیهم السلام است و کسی که می‌گوید دین از سیاست جدا است در واقع از اسلام و دین چیزی نفهمیده است.

خطیب جمعه قم با اشاره به عملیات غرور آفرین وعده صادق گفت: این عملیات دارای ابعاد گسترده و پیچیده‌ای بود که ایران اسلامی در این عملیات محاسبات چندین ابرقدرت را بهم ریخت.

تولیت حرم بانوی کرامت افزود: در اسرائیل تظاهر کنندگان اسرائیلی تصویر رهبر معظم انقلاب را حمل کردند و شعار دادند ما را از دست نتانیاهو نجات دهید.

وی گفت: رهبر معظم انقلاب در خصوص حل مشکل فلسطین در دیدار با معلمان تاکید کردند هیچ راه حلی جز بازگشت صاحبان این سرزمین وجود ندارد.

آیت الله سعیدی با اشاره به اعتراض دانشجویان علیه جنایات رژیم اشغالگر قدس بیان کرد: اقدام دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا و اروپا یادآورد تدبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی است که در سال‌های اخیر برای جوانان آمریکا و اروپا دو نامه نوشتند و در این نامه‌ها در برقراری تعامل فرهنگی مخاطب خود را جوانان قرار دادند و تلاش شد تا راهبرد بیداری در غرب پدید آید.

امام جمعه قم ادامه داد: استکبار جهانی و دشمنان بشریت همواره در برابر بیداری ملت‌ها احساس خطر می‌کردند و هر جریانی که با بیداری ملت‌ها قد علم کرد، نظام مستکبر بدنبال خاموش کردن آن‌ها است، چرا که آنان می‌دانند اگر ملت‌ها بیدار شوند، نمی‌توانند به چپاول خود ادامه دهند و امروز این شرایط در غرب حاکم است.

وی اضافه کرد: متأسفانه عده‌ای امروز در برابر اقدامات آمریکا علیه دانشجویان سکوت کردند.

آیت الله سعیدی با اشاره به آغاز دهه کرامت گفت: خروجی دهه ولایت صرف شادی و بزرگداشت نیست و بیان فضائل اهل بیت علیهم السلام باید در دستور کار باشد و خروجی دهه کرامت باید افزایش میزان ارادت و عمل مردم به آیات الهی باشد.

امام جمعه قم ابراز کرد: زیارت با معرفت اهل بیت علیهم السلام و عمل به احکام اسلامی باید سرلوحه برنامه‌ها باشد.

آیت الله سعیدی افزود: از نیروی انتظامی به دلیل تلاش‌هایی که در عرصه حجاب و عفاف دارد باید تقدیر کرد.

وی بیان کرد: رئیس جمهور ۲۰ اردیبهشت در قالب دومین سفر به استان قم خواهند آمد که امید است این سفر نیز پر از خیر و برکت باشد.